Er zijn verschillende filosofen, denkers en schrijvers die benadrukken dat het levensverhaal geen vaststaand geheel is, maar eerder een dynamisch proces van herinterpretatie, herziening en groei. Hier zijn een aantal inspirerende stemmen die dat idee krachtig verwoorden:

Filosofen en denkers over het veranderlijke zelf

1. Paul Ricoeur – Narratieve identiteit

• Ricoeur stelt dat onze identiteit ontstaat via verhalen die we over onszelf vertellen.
• Hij maakt onderscheid tussen idem-identiteit (wat hetzelfde blijft) en ipse-identiteit (wat verandert).
• Volgens hem is het hervertellen van je levensverhaal essentieel voor persoonlijke groei en ethische reflectie.

2. Michel Foucault – Zelf als project

• Foucault zag het zelf niet als iets vaststaands, maar als een constructie die gevormd wordt door sociale en culturele krachten.
• Hij moedigde aan tot “zorg voor zichzelf” (souci de soi), waarbij men actief werkt aan het vormgeven van zijn eigen leven en identiteit.

3. Zygmunt Bauman – Vloeibare identiteit

• In zijn concept van liquid modernity stelt Bauman dat identiteiten in de moderne tijd flexibel en veranderlijk zijn.
• Hij benadrukt dat het loslaten van vaste rollen en verhalen een noodzakelijke vaardigheid is in een snel veranderende wereld.

4. Judith Butler – Performativiteit van identiteit

• Butler stelt dat identiteit niet iets is wat je hebt, maar iets wat je doet—steeds opnieuw, in wisselende contexten.
• Dit impliceert dat je je verhaal kunt herschrijven door andere keuzes en gedragingen.

Schrijvers en literair denkers

5. James Baldwin

• Baldwin schreef over hoe mensen gevangen kunnen raken in verhalen die anderen over hen vertellen.
• Hij pleitte voor het recht om jezelf opnieuw uit te vinden, los van maatschappelijke verwachtingen.

6. Virginia Woolf

• In haar werk, zoals Orlando en To the Lighthouse, speelt Woolf met tijd, perspectief en identiteit.
• Ze laat zien hoe het zelf fluïde is en hoe herinnering en interpretatie het levensverhaal voortdurend herschrijven.

7. David Whyte – Poëtische introspectie

• Whyte, dichter en denker, schrijft over het belang van “het opnieuw betreden van je eigen verhaal”.
• Hij moedigt aan tot het toelaten van nieuwe stemmen en perspectieven in je innerlijke dialoog.

Therapie en coaching

Therapie en coaching zijn bij uitstek domeinen waarin het herschrijven van je levensverhaal centraal staat. Veel moderne benaderingen zijn expliciet gebaseerd op het idee dat je identiteit niet vastligt, maar gevormd wordt door de verhalen die je over jezelf vertelt—en dat die verhalen kunnen veranderen.

Narratief denken in therapie en coaching

1. Narratieve therapie – Michael White & David Epston

• Deze vorm van therapie gaat ervan uit dat mensen hun leven begrijpen via verhalen.
• Problemen worden gezien als “dominante verhalen” die iemands identiteit kunnen beperken.
• De therapeut helpt cliënten om “alternatieve verhalen” te ontdekken—verhalen waarin kracht, veerkracht en mogelijkheden centraal staan.
• Motto: “The person is not the problem; the problem is the problem.”

2. Existentiële therapie – Irvin D. Yalom

• Yalom benadrukt dat mensen hun eigen betekenis moeten creëren in een wereld zonder vooraf gegeven zin.
• Therapie is een ruimte waarin cliënten hun levensverhaal kunnen onderzoeken, herzien en opnieuw vormgeven.
• Het gaat om het confronteren van existentiële thema’s zoals vrijheid, verantwoordelijkheid en authenticiteit.

3. Coaching vanuit positieve psychologie – Carol Dweck, Martin Seligman

• Deze benadering focust op groei, veerkracht en het ontwikkelen van een growth mindset.
• Je verhaal is niet een verslag van beperkingen, maar een springplank naar potentieel.
• Coaches helpen cliënten om beperkende overtuigingen te herkennen en te vervangen door constructieve narratieven.

Praktische technieken in coaching en therapie

• Herstory writing: Je schrijft je levensverhaal opnieuw, met nadruk op momenten van kracht, inzicht en transformatie. [Herstory betekent vanuit feministisch perspectief.]
• Reframing: Een gebeurtenis herinterpreteren vanuit een ander perspectief—wat eerst een mislukking leek, kan nu een leerervaring zijn.
• Future authoring (Jordan Peterson): Een oefening waarbij je je toekomstige zelf beschrijft en actief vormgeeft.
• Voice dialogue: Je verkent verschillende ‘delen’ van jezelf (innerlijke criticus, kind, rebel, etc.) en geeft ze allemaal een stem.

Inspirerende gedachte

“We tell ourselves stories in order to live.” – Joan Didion

Deze zin vat het prachtig samen: verhalen zijn niet slechts reflecties van ons leven, ze zijn de manier waarop we betekenis geven, keuzes maken en richting vinden.